Portretten tekenen met grafiet

De eerste opzet die gemaakt wordt voor een portret bepaald al grotendeels of het eindresultaat een goed portret op gaat leveren. Een goede schets kan eigenlijk alleen gemaakt worden van een goede bronfoto. Mijn schetsen maak ik met een B-potlood met stompe punt. Dit levert erg zachte lijnen op welke probleemloos te verwijderen zijn. Sommige van deze lijnen zijn zo zacht dat ze vanzelf verdwijnen. Wanneer een tekening meer tijd in beslag neemt, moet ik gaandeweg nog wel eens een schetslijn opnieuw aanzetten. De belangrijkste punten op een portret vind ik: ogen, punt van de neus, mondhoeken en de plaats van de kin en de bovenzijde van het hoofd. Wanneer ik deze punten correct op papier heb staan kan het tekenen beginnen. Mijn schetsen laten dan ook meestal niet veel meer zien dan die punten plus een grove omlijning van het gezicht.
Belangrijke aandachtspunten voor mij zijn:

• staan de ogen goed op lijn
• afstand tusen de ogen (meestal past tussen de ogen de volle breedte van een oog)
• afstand tussen de buitenste ooghoeken en de punt van de neus
• afstand tussen de mondhoeken en de buitenste ooghoeken
• afstand midden van de kin en de buitenste ooghoeken
• afstand tussen kin en bovenzijde hoofd

Vaak wordt er ook gebruikgemaakt van een raster, je tekent op je bronfoto lijnen zodat er hokjes ontstaan en op je tekenvel maak je evenveel hokjes. Deze kunnen groter (of kleiner) zijn wanneer je een groter (of kleiner) formaat wilt tekenen. Ikzelf gebruik dit bijna nooit.

Voor het werken met grafiet zijn zeer veel werkwijzen te kiezen. Via de zoekmachienes op internet zijn er ook talloze methoden te vinden. Deze ga ik hier natuurlijk niet allemaal beschrijven.
Om echter een mooie egale dekking te krijgen is de methode om dit in meerdere laagjes te doen. Deze methode heb ik natuurlijk niet zelf verzonnen, maar naar aanleiding van een instructie (http://www.schilderenenzo.nl/forum/viewtopic.php?f=33&t=9211) op het forum. Dit is dan ook de methode die ik gebruikt heb voor het portret van Cameron Diaz, te vinden onder Werken 2011. Zonder deze methode was het niet mogelijk geweest om de manchet zo egaal diep zwart te krijgen.
Beginnend met een medium hard potlood H2 heeft tot voordeel dat de onderste lagen van je papier goed gevuld worden en dit levert uiteindelijk een mooier, dieper en egaler resultaat op.

Wanneer het portret klaar is fixeer ik dat met een fixatief. Hiervoor kan naar mijn idee (de menigen verschillen hierover nogal) ook de goedkoopste haarlak gebruikt worden, de goedkoopste, omdat hier weing tot niets aan de lak is toegevoegd wat je tekening zou kunnen verpesten.

Werken met pastel

Het opzetten van een schets voor pasteltekeningen is eigenlijk voor mij hetzelfde als voor grafiettekeningen, behalve dat ik dat teken met een pastelpotlood in een kleur die het meest in de uiteindelijke tekening voor komt.
Mijn ervaring met dit materiaal is nog maar zeer beperkt, maar er zijn wel enkele dingen die ik hierover kan zeggen.
Kleuren kunnen prima op papier gemengd worden door de verschillende kleuren naast elkaar op te brengen en daarna door 'blenden' (=uitwrijven) te mengen en in het papier te drukken. Dit blenden kan met de vingers (let op: geen vetten handen!), een doekje, keukenpapier, wattestaafje of met make-up sponsjes. Wat het beste werkt is erg afhankelijk van het papier dat je gebruikt. Dit moet dus even uitgeprobeerd worden. In de winkel zijn ook 'doezelaars' verkrijgbaar, deze werken voor mij ook erg goed. De doezelaar kun je tussendoor schoonmaken door over een schuurpapiertje te halen, zo kun je ook de punt bijwerken en deze scherp maken wanneer je dat nodig hebt. Pastel is goed dekkend, dus kunnen er ook verschillende lagen over elkaar aangebracht worden. Tussendoor fixeren wordt door velen aangeraden, ikzelf heb hiermee geen ervaring.
Zoals al beschreven bij materialen er zijn pastenmedia van verschillende hardheid. Je eigen voorkeur zul je zelf moeten vaststellen. De ondrgrond die je gebruikt moet wel voldoende stof kunnen opnemen, dus erg glad papier zal niet goed werken.
Om te voorkomen dat je met je tekenhand over de reeds aangebrachte pastel gaat, kun je een velletje pergamano papier op je werk leggen om dit te beschermen. Pastel deeltjes hechten nagenoeg niet aan dit papier. Overigens kun je hiervoor ook bakpapier gebruiken, dat wel als nadeel heeft dat het wat dunner is en makkelijker kreukt.

Schilderen met acryl

Acrylverf is een snel drogende verf. Dit heeft natuurlijk erg veel voordelen, maar ook nadelen. Voor mij zijn de voordelen dat een schilderij zeer snel nadat er aan gewerkt is toch eenvoudig onder de arm meegenomen kan worden ( in een doos of map). Ook kun je vrij snel al weer een andere kleur over het reeds geverfde heen schilderen zonder dat de eerdere kleur er doorheen komt. Nadeel is dat op het doek de naastelkaar aangebrachte verf bijna niet te mengen is.
Acrylverf verspreidt geen geur, ook dat vind ik een groot voordeel, zeker wanneer je, zoals ik, veelal in de huiskamer staat te schilderen.